به گزارش خبرگزاری «حوزه»،  در ابتدای این نشست، دکتر مرتضی اشرافی، دبیر اندیشکده اوراسیا و بالکان پژوهشگاه بین المللی المصطفی، موضوع نشست را بررسی جامعه مسلمانان روسیه خواند و ابراز داشت: در این نشست با سخن به میان آمدن از جامعه مسلمانان روسیه در قالب اقوام مختلف، رویکردی پدیده شناسانه به آن خواهیم داشت.

وی با بیان این که توجه به اقوام مختلف مسلمان در روسیه، همراه با تفکر عمیق درباره آن و رویکرد حساس به موجودیت ترانس تاریخی می تواند ما را به شناخت بیشتری نسبت به این جامعه رهنمون سازد، ابراز داشت: مسلمانان روسیه با جمعیتی بین 25 تا 30 میلیون نفر، حدود 20درصد از جامعه روسیه را دربرمی گیرند و دارای فعالیت های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و  اقتصادی در میان سایر ادیان و اقوام مختلف هستند.

دبیر علمی نشست با اشاره به برخی قومیت های مسلمانان در روسیه، خاطرنشان کرد: قومیت هایی مانند تاتار، باشقیر، چچنی، آوار، قزاق، اینگوش ها و آذری ها و همچنین کاباردین ها و کومیک ها که بیش از 35 قومیت را شامل می شوند، دربردارنده جمعیت مسلمانان روسیه هستند.

اشرافی با اشاره به شباهت های جامعه مسلمانان روسیه با جامعه اسلامی ایران ، اظهار داشت: در این نشست، به دنبال بررسی این شباهت ها و بیان تأثیر فرهنگ اسلامی- ایرانی بر فرهنگ اقوام مختلف مسلمانان روسیه هستیم.

در ادامه این نشست، دکتر اندریا لوکاشف، با اشاره به تاریخ تمدنی کهن و ارزشمند ایران، ابراز داشت: ایران دارای تمدنی کهن بوده است که این تمدن، با ورود اسلام شکل غنی تری یافت.

وی ادامه داد: تمدن فرهنگی –اسلامی ایران بر مناطق تحت نظر روسیه قدیم یا شوروی، یعنی در قفقاز شمالی و جنوبی و آسیای مرکزی و سایر مناطق تحت نظر روسیه، تاثیر فراوانی داشت. برای نمونه، حتی قبل از اسلام نیز آثار فرهنگی تمدنی ایران، در کشورهای منطقه آسیای مرکزی و قفقاز به آسانی قابل مشاهده است.

استاد دانشگاه دولتی روسیه، با بیان تاثیر فرهنگ ایرانی بر فرهنگ و ادب کشورهای منطقه قفقاز، اذعان داشت: بسیاری از آثار ادبی این منطقه، نشأت گرفته از آثار ادبی ایران است؛ از جمله آثار ادبی و حماسی گرجستان، ریشه در شاهنامه فردوسی دارد.

وی، با اشاره به بسیاری از آیین ها و باورها در سرزمین های اقوام مختلف مسلمان روسیه  که برخی از آنها به ادیان پیش از اسلام در ایران از جمله یزدان پرستی و مهرپرستی بازمی گردد، یادآور شد: پس از اسلام، این مناطق از نظر دینی تحت تاثیر ترکیه قرار گرفتند و تصوف در میان آنان رایج گردید و شیوخ صوفی نیز معمولا تابع علمای ترکیه بودند؛ اما همچنان از لحاظ فرهنگی، فرهنگ ایرانی و ادبیات فارسی در میان اقوام مسلمان روسیه از بیشترین تاثیرگذاری برخوردار بود.

دکتر لوکاشف با تبیین شرایط سخت مسلمانان تحت حکومت کمونیستی شوروی، ابراز داشت: در این دوران، همه مدارس اسلامی تعطیل و تربیت و تدریس اسلام منع شد و به صورت غیرقانونی درآمد. در این دوران سخت، آموزش تعالیم اسلامی در میان مسلمانان به صورت پنهانی و با شرایط بسیار دشوار دنبال می گردید به طوری که در میانه قرن بیستم، تعداد بسیار کمی از استادان و عالمان مسلمان در روسیه با زبان عربی آشنا بوده و توانایی قرائت قران کریم را داشتند.

وی ادامه داد: پس از فروپاشی نظام شوروی، مسلمانان روسیه تلاش فراوانی برای اصلاح وضعیت خود نمودند و در همین زمان، تعداد زیادی از مبلغان عرب زبان که بسیاری از آنان از کشورهای مرتجع عربی بودند، وارد این مناطق شدند و حضور آنان، موجب گسترش مذهب سلفی و شکل گیری تفکرات افراطی گری شد که هم اکنون نیز شاهد پدید آمدن مشکلات فراوانی از این جهت هستیم.

سخنران نشست، سطح آگاهی مسلمانان روسیه نسبت به مکتب اهل بیت(علیهم السلام) را بسیار پایین دانست و ابراز داشت: شیعیان روسیه تعداد بسیار کمی از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند و با وجود این که هیچ مشکلی میان آنان و دولت و ملت روسیه وجود ندارد، اما از جانب گروه های افراطی تحت فشار قرار دارند.

استاد دانشگاه دولتی روسیه در پایان، بنیاد مطالعات اسلامی را از مهم ترین و فعال ترین مراکز دینی روسیه در زمینه نشر و ارائه معارف اسلامی دانست و خاطرنشان کرد: آثار این بنیاد که تعداد زیادی از دانش آموختگان المصطفی در آن به فعالیت علمی اشتغال دارند، تنها به نشر معارف مکتب تشیع محدود نیست و همه آثار اسلامی را پوشش می دهد. این بنیاد سالانه نزدیک به صد کتاب چاپ و منتشر می نماید که در میان مراکز علمی در روسیه قابل توجه است.